Ev Hizmetlerinde Çalışacak Yabancılara Çalışma İzni Nasıl Çıkartılır
Ev Hizmetlerinde çalıştırmak üzere istihdam etmek istediğiniz yabancı bakıcılara nasıl çalışma izni çıkartılır, SGK’ya nasıl bildirim yapılır ve sigorta pirimleri nasıl ödenir?
Öncelikle şunu bilmekte yarar var, kanunlarımıza göre evinizde çalışacak yabancı sadece çocuk veya hasta / yaşlı bakımı konularında çalışacaksa çalışma izni alabiliyor. Evde temizlik veya yemek yapmak üzere bir yabancı almanıza devletimiz malesef izin vermiyor. Ben bu yazıda sadece ev hizmetlerinde çocuk bakıcısı veya yaşlı hasta bakacak olan yabancılara nasıl çalışma izni alınabileceğini anlatacağım. Yabancı yatılı bakıcınız için çalışma izni çıkartmak istiyorsanız öncelikle Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğü’nün websitesinden (linke tık!) bilgi alabilirsiniz. Bu sitede sekmelerden Çalışma İzni’ne gelerek izin türlerinden o yılın harç miktarlarına kadar her türlü bilgiye ulaşmak mümkün. Ev Hizmetlerinde çalıştırılacak yabancılar için hazırlanmış olan başvuru kılavuzuna da bakmayı ihmal etmeyin, buraya tıklayarak açabilirsiniz.
2018 yılında başvurular geçen seneye göre biraz değiştirilmiş ve artık elektronik olarak yapılıyor. Başvurunuzu https://ecalismaizni.csgb.gov.tr sitesinden yapabilirsiniz ancak başlamadan önce bilmeniz gereken 2 şey var: Artık E-imzanız ve Kayıtlı E-Posta (KEP) adresiniz olmadan yabancı çalışma izni başvurusu yapamıyorsunuz.
ÇALIŞMA İZNİ OTOMASYON SİSTEMİNE GİRİŞ
E-İmzanızı ve KEP’inizi aldıktan sonra, https://ecalismaizni.csgb.gov.tr adresine girerek aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz. Sisteme e-devlet şifreniz veya E-İmza kullanarak girebiliyorsunuz. Ama E-İmzanız olmadan başvuruyu tamamlayamazsınız, tekrar hatırlatmakta fayda var, yoksa sisteme e-devlet şifreniz ile girmenizde hiçbir sakınca yok, aynı sayfaya yönlendirileceksiniz.
İŞVEREN KAYIT İŞLEMİ NASIL YAPILIR?
Bizler şahıs olduğumuz için eskiden SGK İl Müdürlüğüne giderek İşveren kaydı açılıyordu, ama artık sistem üzerinden birkaç bilgi girerek bunu tamamlayabiliyoruz. Yani SGK’ya önden gitmenize gerek yok!
Sisteme https://ecalismaizni.csgb.gov.tr adresinden girdikten sonra karşınıza size daha önce bahsettiğim uyarılar çıkacaktır. Sisteme ilk defa girdiğinizi varsayarak, öncelikle işveren kayıt adımını gerçekleştirmeniz gerekiyor. Ben çalıştırdığım yabancı için 2018 yılında 2. uzatma başvurumu yapıyor olmama rağmen, sanırım daha önce eski sistemde çalıştığımdan benim de işveren kaydımın olmadığını söyledi sistem. Fakat kaydımı yeni sistemde yaptıktan sonra çalıştırdığım yabancının bilgileri önüme otomatik olarak geldi.
Bu sistem her türlü çalışma izni için kullanıldığından, biz kendi kişisel işveren ve işyeri kaydımızı açacağımız için ilk şıkkı işaretleyip, ilerliyoruz.
Bu işlemleri kendiniz yapmanız önemli. Zaten o kadar kolay ki hiç bir aracı veya ajansa ihtiyacınız yok. Kaldı ki bu kadar önemli şifreleri başkasının eline vermek istemezsiniz diye düşünüyorum. Bu uyarı ekranından sonra sırada İşyeri kaydı var. Ben aşağıda kişisel bilgilerimi gizledim ama adresim, ve işyeri türüm kendiliğinden çıktı. Muhtemelen bu çalışma iznine başvurduğum 3. sene olduğundan sistem beni yine de hatırlıyor.
Yukarıda gördüğünüz gibi, cep telefonunu, e-posta ve KEP adresinizi yazmanız gerekiyor. E-postanızı doğrulamanız gerekiyor. bunun için Doğrula butonuna basıp, sonra da mailinze gelen kodu yan tarafa yazmalısınız. Benzer şekilde KEP adresiniz için de yandaki Tebligat Durumu Sorgula butonuna basıp tebligat almaya elverişli olup olmadığını doğrulamanız gerekiyor. Nüfuz cüzdanınızı da Word veya pdf dosyası olarak ekledikten sonra Kaydet’e bastığınızda E-İmza ile onay ekranı çıkıyor. Adımları takip ederek evrakları imzalayın ve bir sonraki adıma geçin.
Bir sonraki adım artık çalışma izni başvuru ekranı. Yandaki menüden “Başvuru Yap” a tıklarsanız karşınıza ilk bu bilgilendirme ekranı çıkıyor.
YURTDIŞI İLK BAŞVURU
Eğer çalışma izni çıkartmak istediğiniz kişi Türkiye’ye turist vizesi ile giriş yaptı ise, önce ülkesine geri dönmesi, sonrada kendi ülkesinde Türkiye dış temsilciliklerine gerekli evraklar ile başvuru yapması gerekiyor. Bu başvuru sonucunda aldığı referans numarası ile de Türkiye’deki işverenin e-devlet üzerinden başvuru yapması gerekiyor.
YURTİÇİ İLK BAŞVURU
Eğer çalışma izni çıkartmak istediğiniz kişinin en az 6 ay süreli ve geçerli oturma izni var ise başvurunuzu e-devlet üzerinden yapabilirsiniz, ve bu oldukça kolay. Benim anlaştığım bakıcının oturma izni olduğundan ben bu yolu izledim. Burada oturma izninin en az 6 aylık olarak alınmış olması gerektiği belirtilmiş, dolayısıyla 1 Ocak 2018’de oturma iznini 1 yıllık olarak almış bir yabancı için, 31 aralık 2018’e kadar çalışma izni başvurusu yapılabilir. Bu “en az 6 ay” ibaresi kafa karıştırdığından açıklık getirmek istedim.
UZATMA BAŞVURUSU
Halen çalışma izni devam eden yabancılar için, çalışma izni bitim süresine 2 ay kaladan itibaren yapılabilen başvurular. Örnek olarak, yabancının mevcut çalışma izni 1 Kasım 2018’de bitiyor ise, uzatma başvurusuna 31 Ağustos 2018’de başlayamazsınız, en erken 1 Eylül 2018’de başlayabilir ve 31 Ekim2018 tarihine kadar da başvurmuş olmanız gerekir. Ben genelde 1 ay kala başlıyorum, evrakları toparlarken geçen zamanla beraber çalışma izni bitimine 2 hafta kala işlemler tamamlanmış oluyor.
ÇALIŞMA İZNİ İLK BAŞVURU İÇİN GEREKLİ EVRAKLAR
ben başvuruma başlamadan önce aşağıdaki belgeleri hazır ettim. Dilekçe ve İş Sözleşmesi tabi ki on-line başvuru süreci ile eşzamanlı olarak tamamlanıyor ama en azından taslak hallerini bilgisayarıma kaydederek işe başladım.
- Ev Hizmetlerinde Yabancı Çalıştıracak İşveren Başvuru Dilekçesi
- Belirli Süreli İş Sözleşmesi (Ev Hizmetleri)
- Yabancının oturma izni fotokopisi ve taranmış pdf kopyası
- Yabancının pasaport fotokopisi ve taranmış pdf kopyası
- Yabancının 1 adet biyometrik vesikalık resmi ve taranmış .jpg formatı
- İşverenin (benim) SGK işe giriş bildirgesi fotokopisi
- İşverenin (benim) son 3 ay maaş bordrosu
- İşverenin (benim) 4A Hizmet Dökümü
- İşverenin (benim) nüfus cüzdanı fotokopisi ve taranmış pdf kopyası
- İşverenin (benim) ikametgah belgesi (Bunu gidip Nüfus Müdürlüğünden aldım)
- İşverenin (benim) çocuğunun nüfus cüzdan fotokopisi
İLK BAŞVURU – UZATMA BAŞVURUSU NASIL YAPILIR
Bu bölümde uzatma başvurusu adımlarını anlatacağım ama ilk başvurudan çok farklı olmadığını söylemem gerekir. Ekran görüntüleri biraz farklılık gösterse de yazmanız gereken şeyler aşağı yukarı aynı olacaktır. Aşağıdaki ekranda ilgili kutucuğu seçip, devam edin. Ben “Uzatma Başvurusu” nu seçtim.
Ben uzatma başvurusu seçtiğim için sistem işveren olarak benim üzerimde görünen mevcut çalışma izinlerini aşağıdaki ekranda listeledi. Buradan yeşil tuşa basarak uzatma başvurusunu aktive etmiş oldum.
Eğer siz ilk defa başvuru yapacaksanız, muhtemelen aşağıdaki adımdan başlayacaksınız. Burada toplam 5 sekme göreceksiniz.
- 1. sekme (Kişi Bilgileri): Yabancı şahsın kimlik bilgileri, anne-baba adı, ve varsa kocasının bilgileri de girilmeli. Oturma izni olan şahısların bir kimlik numarası oluyor. Sistemden mutlaka o numarayı bir sorgulayın ve çıkan bilgilerin kimliktekiyle eşleştiğinden emin olun. Çok şükür bizde eşleşti ve bir sorun yaşamadık. Yabancının telefonunu, Türkiye’de kayıtlı olduğu, yani oturma iznini alırken bildirdiği adresi ve kendi adresimizi sisteme giriyoruz
- 2. sekme (Genel Bilgiler): Anadili, mezun olduğu okul ve pasaport bilgilerini giriyoruz. Bunları nasıl seçeceğimiz bakanlığın sunduğu ve benim linkini verdiğim kılavuzda çok açık olarak anlatılmış. Veya ekranda benim neler yazdığımı görebilirsiniz.
- 3. sekme (Görev Bilgileri): Burada yabancının yapacağı görevi, ve neden yabancı istihdam etmek istediğinizi açıklamanız gerekiyor. Ben 3 senedir aşağıdaki şekilde beyanda bulunuyorum ve çalışma iznini veriyorlar. Umarım bu sene de bir problem çıkarmazlar.
İşyerinde yapacağı görev kısmına “Evde çocuk bakım elemanı” yazdım. Buraya temizlik ile ilgili bir şey yazmayın, çünkü daha önce belirttiğim gibi çalışma iznini sadece ev hizmetlerinde çocuk bakımı veya yaşlı / hasta bakımı için çıkartabilirsiniz. Türk yerine yabancı çalıştırma nedenine ise ilk başvurumda “Çalışma saatlerim nedeni ile yatılı bir kadına ihtiyacım var fakat görüştüğüm Türk bakıcılar yatılı kalmayı kabul etmiyor veya kabul edenler de benim verebileceğimden çok daha fazla ücret talep ettiklerinden yabancı bakıcı ile anlaşmak zorunda kaldım” yazmıştım. Çalışma Tipi’ne süreli yazıyoruz. İlk defa çalışma izni alıyorsanız en fazla 1 senelik belirli süreli başvuru yapabilirsiniz. ilk uzatmanızda 2 sene ve sonrasında 3 senelik çalışma iznine başvurabilirsiniz fakat ona göre harç ödersiniz unutmayın. Ücret kısmına asgari ücretten az yazamazsınız. Unutmayın ki yazdığınız ücret üzerinden sigorta pirimlerini yatıracaksınız.
- 4. sekme (Belge Yükleme): Uzatmalar için ekran aşağıdaki şekilde. Pasaport, iş sözleşmesi ve yabancının fotoğrafını yüklemenizi istiyor.
İlk başvurumu yaparken bakanlığa posta yoluyla başvurunun çıktısı ve bazı evraklar göndermiştim. O zamanlar posta ile gönderme zorunluluğu vardı. O nedenle ben başvuru dilekçemi yazarken Ek’lerde Bakanlığa yukarıda saydığım bütün belgeleri yazdım ve on-line başvuru bittikten sonra çıktısını alıp, istenen evraklarla beraber saydığım bütün belgeleri de bakanlığa kargo ile yolladım. Sistemde başvuruyu tamamla butonuna bastıktan sonra belgelerin 6 iş günü içinde Bakanlığa ulaştırılması gerekiyordu. Şimdi ise sistem biraz daha farklı.
Evraklar ulaştıktan kısa bir süre sonra Bakanlık’tan bildirmiş olduğum adresime e-mail geldi ve harç yatırmam söylendi. İlk başvurumda 558,5 TL toplam bir para yatırdım (2016 Kasım) ve bu sene 700 TL (2018 Ekim) civarında bir meblağ oldu. Benim işlemlerim yaklaşık 2 hafta içinde Bakanlık’ta tamamlandı ve bakıcımın çalışma izni yani halk arasındaki tabiriyle Mavi Kart’ı çıktı ve adresime postalandı.
Çalışma izni çıktıktan sonra da bağlı bulunduğumuz nüfus müdürlüğüne giderek yabancı bakıcımızın ikametini bizim eve aldırdık. Bu da yapmak zorunda olduğunuz işlemler arasında, lütfen unutmayın.
Çalışma İzni çıktıktan sonra kanunlara göre şahsın SGK’ya bildirilmesi ve sigortalı olarak çalıştırılması zorunludur. Eğer bu adımı atlarsanız büyük para cezaları ödeyebilirsiniz. SGK’ya nasıl bildirim yapacağınızı ve sigorta primlerini nasıl yatırabileceğinizi de bir sonraki yazıda anlattım.
Beyza Hanım merhaba, ilk başvurumu geçtiğimiz sene eski sistemden yapmıştım, 1 senelik çalışma iznimizi aldık bakıcımız için, şimdide sistem değiştiği için ben tüm kep adresi, e-imza işlerini tamamladım, sisteme girdiğimde işveren olarak ismimi seçip uzatma başvurusu yapmak istediğimde altımda hiç bir çalışan görünmüyor. yukarıda bahsettiğiniz sebeple mi acaba?
bizim çalışma iznimiz 21.12.208’de sona eriyor, yani henüz iki aylık süre içinde değiliz. Ben acaba çalışanımı 21.10.2018 tarihinden sonra mı görebiliyor olacağım bu durumda?
Sizce görmememin başka bir sebebi olabilir mi?
Teşekkürler,
Selamlar,
Burcu
Burcu Hanım merhaba. Sanırım 2 aylık pencereye henüz girmediğinizdendir. Bence bekleyin, henüz panik yapmak için erken. Artık kargo ile de evrak göndermediğimiz için eskisine nazaran daha hızlı sistem. E-imza ve kep adresiniz olduktan sonra bir günde bitiyor zaten. Sevgiler
Merhaba Beyza Hanım, sizi dinleyip, tarihin gelmesini bekledim, çok şükür sistemde göründü uzatma başvurusu:) bir sorum daha olacak şimdi, 1. .sekme (Kişi Bilgileri): İkamet Tezkere Bilgisine ne girmemiz gerekiyor? Sonucta bu kişinin zaten 1 yıldır çalışma izni vardı, ikamet izni yoktu , buraya ne yazacağımı bilemedim. siz ne yazdınız uzatma başvurusu esnasında bu sekmeye.