Mahallenin en mutlu yumurcağı özeti 1/2 – Dr. Harvey Karp
Mahallenin En Mutlu Bebeği’nin yazarı Dr. Harvey Karp’ın devam niteliği taşıyan kitabı Mahallenin En Mutlu Yumurcağı’nı Kerem 2 yaşına girdiğinde okumuştum. Bu kitap 1 – 4 yaş arası çocuklar için yazılmış bir kitap olsa da daha çok 2 yaş sendromu ile başa çıkmada önerdiği yollar ile sizlere çocuğunuzu büyütürken bir rehber olacaktır. Okuyup, kendimce önemli bulduğum yerleri not etmişken, belki kitabı okuyacak vakti olmayan annelerden de bir hayır duası alırım diye bu özet yazısını yazmak istedim. Umarım işinize yarar.
Dr. Karp kitapta çocukları aylarına göre 4 gruba ayırmış
- 12-18 ay arası çocukları şempanze, maymun adam
- 18-24 ay arası çocuklar neandertal
- 24-36 ay arası mağara adamı ve
- 36-48 ay arası yetenekli köylü olarak tanımlıyor. Nedeni ise evrim teorisi.
Döllenmiş yumurta dünya üzerinde ortaya çıkan ilk yek hücreli canlıya benzer. Ve bu ilk 1,5 milyar yıl önce olmuştur. Evrim ve döllenmiş yumurtanın gelişimine balacak olursak da ortak çok nokta bulabiliriz. Embriyo solucana benzer.
5 haftalık cenin yunusa benzeyen yapısıyla balık evresine benzer
Bebekte 4 adet göğüs ucu ve bir kuyruk oluşur, bu erken memelilere benzer.
Yeni doğan bebeğiniz ise 30 milyon yıl önceki yeni doğmuş maymunlara benzer.
1 yaşında yürümeye ilk başlayan şempanzelerin evresine girmiş olur. Tabiki çocuklar bu tarih öncesi evrimi çok daha hızlandırılmış bir şekilde yaşıyorlar ve 4 yaşına geldiklerinde küçük bir insan oluyorlar. Günümüzün homo sapiensi.
12-18 ay
Çoğu bebek bir yaşına girdiğinde yürür veya en azından ayakta durabilir. Konuşmaları homurtu şeklinde anlamsız olacak ve biraz da sizi anlayabilecektir. 1 yaşındaki çocuklar işaret parmakları ile işaret edebilir, çimdikleme hareketini yapıp, eşyaları kavrayıp tutabilir ve uzun uzun incelerler. Henüz tam konuşamasalar bile sizi taklit ederek bazı sözcükleri söyleyebilirler. Bazı çocuklar 18 aylık olduğunda 20-30 kelime söyleyebiliyorlar. 1 yaşındaki çocukların dikkatleri dağınıl ve hafızaları kısa sürelidir.
18-24 ay
Artık çocuğunuz bir Neandertal ile aynı seviyede. Çocuğunuzun sözcüklerle artık arası daha iyi ve belki cümle bile kurmaya başladı. Ama artık daha inatçı ve daha sinirli. Yürümeyi iyice iyileştirdi ve içindeki picassoyu ilk dışarı vurmaya başladığı zamanları yaşıyor. Ben merkezci ve devamlı hayır diyen bir birey haline geliyor. Kısaca Dr Karp’a göre 2 yaş sendromu aslında 18. Aydan itibaren sinyallerini verebilir.
Vurmak ve atmak gibi eylemlerde artık çocuğunuz daha başarılı çünkü ataları gibi ellerini bu dönemde daha iyi kullanmaya başladı ve beyni de gelişiyor. 2 yaşına doğru el becerileri iyice arttığından artık dolu bir kaşığı ağzına götürebilir ve bir daire çizebilir. İstekleri sabit olan çocuğunuz istediği olmadığı veya sizden “hayır” cevabını aldığı zaman sinir krizi geçirebilir ve ona istediğini verseniz bile sakinleşemez.
Bu dönemde aynı zamanda çok düzenli oldukları bir dönem. Kapılar hep kapalı olacak terlikler yanyana duracak, oyuncaklarını bile toplayacak. Bu dönemde tuvaletini de söylemeye başlayabilir. Fakat dikkati o kadar dağınık ki iki parçalı bir konut verirseniz muhtemelen onu gerçekleştiremeyecek çünkü aklında tutamayacaktır.
Bu yaştaki çocuklar hala sosyalleşmeyi yani diğer çocuklarla etkileşimde olmayı sevmez. Yan yana oynayabilir ama beraber oynamaz.
24-36 ay – akıllı mağara adamı. İlk homo sapiensler
Artık konuşmayı iyice öğreniyor. Daha arkadaş canlısı, düzen seven bir insan oluyor.
Genellikle ikinci doğumgününden birkaç ay sonra vahşi hareketleri (ısırma çizme ve huysuzluk nöbetleri) azalmaya başlayacaktır. Ebeveynlerini mutlu etmek ister, daha sabırlıdır, daha akıllıdır. Meraklıdır ve daha uzun süre konsantre olup odaklanabilirler.
Dr Karp’a göre bir önceki 6 aya göre bu dönem daha kolay geçecek.
Dr Karp’a göre çocuklarımızın 2 yaş civarında çok sinirli ve herşeye patlayıp ağlamasının sebebi yeni gelişmiş beyni. Fakat günler ilerledikçe bunun azaldığını gözlemleyecekmişiz.
3 yaşına doğru merdiven inip çıkarken ayak değiştirebilir, hatta 3 tekerli bisiklet kullanabilir. Ellerini daha becerikli kullandığından, çekiç çakma, daire çizme ve atma fırlatma konusunda uzmandır. Dilbilgisini biraz karıştırsa da daha iyi konuşur. Artık bir zaman algısı da var. Sadece şimdi ve burada yaşamıyor.
Düzeni ve rutini seviyor, bu sayede kendini daha güvende hissediyor. Bu yaştaki çocuklara sonsuz seçenek sunmayın, 2 seçenek ile sınırlayın, karar vermekte zorlanabilirler.
Artık anne babasını mutlu etmek istediği için utanç duygusu gelişecek ve biz bakmazken de kurallara uyacak.
36-48 ay. Yetenekli Köylü
Bundan 10-60bin yıl önce yaşamış insanlara benziyor. İlk arkadaşlık, rol yapma oyunları bu zamanda olacak ve kuralları da esnetmeyi öğrenecek. Ne bebek ne de çocuk olduğu bu dönemde huysuzluk nöbetleri yine başlayabilir. Dil yeteneği gelişmiştir ve herşeyi sözcüklerle ifade edebilir. Zengin bir hayal gücüne sahip, sevgi dolu, mantıklı ve uyumlu bir insan haline geliyor. Paylaşmayı biliyor
Dr Karp çocukların huylarını temel olarak 3 grupta topluyor; uyumlu, temkinli ve hareketli. Çocuğunuzun huyunu bilmek onunla baş etmek için önemli bir faktör.
Önce Yumurcak-ça dili ile başlayalım. Bu kitapta Dr Karp bize çocukların dilinden konuşarak onları sakinleştirebileceğimizi ve krizleri atlatabileceğimizi söylüyor.
Fast food kuralı şu demek: aynalama. Psikolojide de vardır, karşınızdaki insanı dinlerken ona onu anladığınızı göstermek için dediklerini tekrar edersiniz. Bu karşınızdaki kişiye kendi iyi ve anlaşılmış hissettirir. Tıpkı Mc Donaldslardaki gibi. Siparişinizi verirsiniz ve kasiyer tekrar eder bir cheseburger menü, başka birşey? Yaptığı tek şey sizin dediğinizi tekrar etmek, böylece sizi doğru anladığını gösteriyor. Çocuklara da sinirli olduklarında aynalama yapmalıyız, böylece onları anladığımızı görerek dikkatlerini çekebiliriz. Aynalama sadece sözcüklerle yeterli değil tabiki. Yüzünüz sesiniz mimikleriniz ve kalbinizle onu anladığınız mesajını vermelisiniz. Çocuğunuz sinirliyse ona gülümseyerek “şu an çok sinirlisin” dememelisiniz. Anahtar şu, kısa cümleler kur, 5-10 defa tekrar et. Ses tonu ve mimiklerini doğru ayarla.
Saygı ve ödüller ile iyi davranışı teşvik edebileceğiniz de size bu kitapta gösteriliyor.
